Stimuleer alle nieuwkomers om in te burgeren

De Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) vindt dat het huidige inburgeringsstelsel niet voldoet . In haar advies stelt de commissie o.a. voor om nieuwkomers minder te dwingen met straffen, maar meer te stimuleren om in te burgeren. Daarbij gaat het dan met name om het persoonlijk haalbaar taalniveau en de participatie in de Nederlandse samenleving.

Aanbevelingen voor wetsvoorstel nieuw inburgeringsstelsel

Het huidige stelsel vereist een taalniveau A2 (basisniveau), maar stimuleert onvoldoende om het examen op B1-niveau (gevorderd) te doen. Daarom waardeert de ACVZ de intentie van het kabinet om het inburgeringsstelsel grondig te herzien . Maar er is ook nog de nodige kritiek vanuit de ACVZ op deze plannen. De adviescommissie komt onder meer met de volgende aanbevelingen:

  • Inburgeringsstelsel voor alle nieuwkomers
    Richt het inburgeringsstelsel op alle nieuwkomers en spoor ook niet-inburgeringsplichtigen aan tot vrijwillige inburgering. Baseer het stelsel meer op aanmoediging en belonen dan op dwingen en straffen.

  • Realistisch ambitieniveau met ondersteuning
    Het stellen van een hoog ambitieniveau dient gepaard te gaan met een adequate ondersteuning van de inburgeraars.
  • Regierol van gemeenten
    Geef gemeenten werkelijk de bevoegdheden om hun regierol waar te maken in het hele inburgeringstraject, inclusief het eventueel opleggen van sancties.

Inburgeringsstelsel voor alle nieuwkomers

Het wetsvoorstel is beperkt tot inburgeringsplichtige ‘nieuwkomers’. De ACVZ vindt het een gemiste kans dat geen aandacht wordt besteed aan grotere groepen migranten, zoals EU-migranten en Turkse burgers, die niet inburgeringsplichtig zijn. Een deel van hen zal langdurig in Nederland blijven wonen. Het is wenselijk dat degenen die behoren tot deze groepen worden uitgenodigd en gestimuleerd om op vrijwillige basis deel te nemen aan het inburgeringsprogramma.

Realistisch ambitieniveau met ondersteuning

Het wetsontwerp hanteert terecht een hoog ambitieniveau, zeker op het gebied van taalvaardigheid. Maar het taalniveau “gevorderd” wordt nu slechts door 2% van de inburgeraars bereikt. Wil dat percentage omhoog gaan naar de ongeveer 50% die in Duitsland reeds wordt gehaald dan vereist dat een andere aanpak, onder andere door betere begeleidingsfaciliteiten.

Regierol gemeenten

De ACVZ heeft in en een eerder advies ‘Marktwerking in het inburgeringsonderwijs’ al aandacht gevraagd voor de gevolgen van het slecht functioneren van de inburgeringsmarkt in het huidige stelsel. Een van de problemen is dat verantwoordelijkheden op Rijks- en gemeentelijk niveau voortdurend door elkaar heen lopen. De ACVZ pleit ervoor om gemeenten werkelijk het stuur van de uitvoeringsmachine in handen te geven van begin tot eind van het inburgeringsproces, inclusief het eventueel opleggen van sancties.