Corona of niet, Canada blijft inzetten op de waarde van migratie

Nieuwsbericht | 11-06-2020 | 17:19

Hoe verschillend gaan Nederland en Canada om met migratie in tijden van Corona? Zijn er voor Nederland wellicht lessen te trekken uit het Canadese migratiebeleid?

In Canada wordt dit jaar vastgehouden aan het gewenste migratiepeil voor economische migranten. Canada benadrukt migratie dan ook als een blijvende waarde (enduring value) vanwege het vitale belang dat migranten hebben voor de Canadese economie gedurende en na de pandemie. In Nederland blijft het vooralsnog stil en onduidelijk welke strategie de regering gaat volgen voor economische migranten.

Grenzen dicht?

Nederland sloot, met de rest van de EU, zijn grenzen op 19 maart 2020. Reizigers van buiten de EU zijn tot 15 juni niet welkom in Europa tenzij hun trip essentieel is volgens richtsnoeren van de Europese Commissie. Het inreisverbod geldt in principe niet voor EU-burgers en hun familie, mensen met een verblijfsvergunning, medisch personeel, diplomaten, vrachtwagenchauffeurs en grenswerkers, maar speciale regels voor arbeidsmigranten van buiten de EU zijn er verder niet.

Canada sloot de landsgrens met de VS op 20 maart voor het eerst in haar historie. Reizigers zijn tot 30 juni niet welkom, tenzij het essentieel of urgent grensverkeer betreft. Canada maakt echter ruimhartig uitzonderingen voor arbeidsmigranten, seizoenarbeiders, sommige internationale studenten en migranten met permanent verblijf en hun directe familieleden.

Verlenging verblijfsvergunning makkelijker

Canada schiet migranten te hulp door het verlengen van het verblijf eenvoudiger te maken, snel uitzonderingen te implementeren en termijnen te verlengen. Zo staat de Canadese migratiedienst tijdelijk toe dat arbeidsmigranten werken voor een andere werkgever dan die vermeld staat op hun werkvergunning. Dit met de belofte de aanvragen voor een nieuwe vergunning binnen 10 dagen na indiening te behandelen in plaats van de gebruikelijke 10 weken.

De Nederlandse Immigratie- en Naturalisatiedienst is in deze periode evenwel alleen bereikbaar voor spoedzaken. Het advies van de IND komt neer op het digitaal aanvragen van een verlenging van het verblijf. De arbeidsmigrant moet voldoen aan de eisen van de verblijfsvergunning, behalve in specifieke gevallen (werktijdverkorting en Tozo). Zo wordt van een kennismigrant verwacht te blijven voldoen aan het looncriterium. Als verlenging niet mogelijk is? Dan toont de IND begrip dat het in deze periode moeilijker kan zijn terug te keren, maar verwacht wel dat de migrant probeert terug te keren als het verblijfsrecht afloopt.

Studenten mogen werken en langer blijven

In Canada droegen in 2018 de meer dan 640.000 internationale studenten $ 21,6 miljard bij aan de economie. Deze bijdrage wordt door Canada ‘gewaardeerd’ door internationale studenten in Canada tot 31 augustus 2020 meer dan de toegestane 20 uur buiten de campus te laten werken voor werkgevers die essentiële diensten leveren.

Nederland had in 2019 86.000 internationale studenten. Een student van buiten de EU levert volgens een berekening van het CPB een nettobijdrage van 96.300 euro. Met CBS-gegevens over de stay rate schatte Nuffic in 2018 dat circa 25% van internationale studenten een leven lang in Nederland blijft. Daarmee kan de jaarlijkse brain gain aan de Nederlandse kenniseconomie worden berekend op ongeveer 1,64 miljard euro. Coronacrisis of niet, studenten van buiten Europa mogen maar 16 uur werken of fulltime in de zomermaanden. Zij moeten na hun afstuderen binnen een jaar een baan vinden of anders Nederland verlaten. Nederland heeft in dit opzicht een andere benadering dan Canada, maar ook dan elders in de EU. Spanje heeft bijvoorbeeld afgekondigd dat de geldigheidsduur van verblijfsvergunningen voor arbeid, studie, training etc. automatisch tot zes maanden na het einde van de state of alarm verlengd zijn.  

‘De begeerde kenniswerker wordt ineens afgedankt’ berichtte NRC op 8 juni. Zij moeten na ontslag binnen drie maanden werk vinden of anders Nederland verlaten. Dit terwijl staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat), in maart 2020 meldde plannen te ontwikkelen ‘om het vestigingsklimaat voor internationale kenniswerkers te versterken’.

Mogelijkheden voor Nederland  

Welke koers zou de Nederlandse regering kunnen varen wanneer zij, net als Canada, vasthoudt aan de voor de coronacrisis ingeslagen weg om kennismigratie te bevorderen en te waarderen? Nederland zou bijvoorbeeld de oproep van de Europese Commissie aan de lidstaten kunnen volgen om verblijf vanwege Corona-gerelateerde omstandigheden niet aan te merken als illegaal verblijf (geen verblijfsgat). Nederland kan ook leren van de Canadese aanpak en migranten de waardering tonen door verblijfsverlenging eenvoudiger te maken, tijdelijk uitzonderingen te gebruiken en termijnen te verlengen. Ook is het van belang dat kennismigranten snel duidelijkheid krijgen over hun toekomst in Nederland. De verkenning die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitvoert om te bezien of kennismigranten die hun baan verliezen een langere zoekperiode kunnen krijgen, kan daarbij heel behulpzaam zijn. Meer algemeen is het van belang dat de bestaande speerpunten om talent te behouden van de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van Justitie en Veiligheid, van Onderwijs Cultuur en Wetenschap en van Economische Zaken en Klimaat op één lijn komen te staan en zodoende te komen tot een duurzaam migratiebeleid.

Dit blog is samengesteld door Huub Verbaten, Sonja Avontuur en Tesseltje de Lange

Lees verder:

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1035