Verwijzingen naar externe publicaties over migratie en integratie

Publicatie | 11-09-2020

N.B. De adviesraden geven een gezamenlijke nieuwsbrief uit, waarin onder andere nieuwe publicaties worden aangekondigd.

Lijst Europese publicaties over migratie en integratie

‘ Atlas of Migration.’ Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie, 17 december 2018.
Deze migratie Atlas is tot stand gekomen vanuit de gedachte van het JRC dat politieke besluitvorming en het algemene publiek gedegen informatie (feiten en bewijzen) moet hebben over het complexe onderwerp migratie.

‘ International Migration Drivers.’ Joint Research Centre (JRC), Rapport van de Europese Commissie, 27 september 2018. Het rapport geeft een uitgebreid overzicht van de onderliggende oorzaken en belangen die kunnen leiden tot migratie. De studie levert informatie waardoor migratiescenario’s zo compleet mogelijk kunnen worden gemaakt. Hierbij is ook de factsheet Local Integration (18 april 2018) toegevoegd.

Lijst Nederlandse publicaties over migratie en integratie

  ‘Effect van onderadvisering en stapelen diploma’s.Rapport van het kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS), september 2020. Steeds meer jongeren met een migratieachtergrond studeren op een hogeschool of universiteit. Vaker dan jongeren zonder migratieachtergrond komen zij daar, door het stapelen van diploma’s. Een van de verklaringen voor dit verschil is dat leerlingen met een migratieachtergrond of uit gezinnen met een lage sociale status (SES), vaker te maken hebben met onderadvisering op de basisschool. Welke gevolgen heeft het stapelen van diploma’s voor deze jongeren?

‘Plan- en procesevaluatie Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen’, rapport van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), publicatienummer 19041, 5 juni 2020. Het rapport is een plan- en procesevaluatie van de pilotfase LVV (Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen) die in de pilotgemeenten Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en Groningen is uitgevoerd. Daarnaast zijn ook maatschappelijke organisaties (ngo’s) in die gemeenten, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM) bij de pilot betrokken. Het rapport geeft inzicht in: de gestelde doelen binnen de pilot op landelijk en gemeentelijk niveau en op het niveau van uitvoering van de begeleiding en opvang; de opzet van de pilot (praktisch en methodisch) in de pilot gemeenten; tussentijdse resultaten van de pilot met aandacht voor ‘lessons learned’ en ‘best practices’. Het rapport heeft ook als doel bouwstenen aan te leveren (inhoudelijk en praktisch) voor de toekomstige effectevaluatie van de pilot. Van het rapport is een Nederlandse en Engelse samenvatting verkrijgbaar.

' Langdurig verblijvende vreemdelingen zonder bestendig verblijfsrecht.' Rapport van de Onderzoekscommissie Langdurig verblijvende vreemdelingen zonder bestendig verblijfsrecht, 4 juni 2019.

' Meer maatwerk en regionale hulp voor statushouders.' Rapport van de Sociaal Economische Raad (SER), 24 mei 2019. Het rapport pleit voor een effectievere ondersteuning van vluchtelingen met een verblijfsvergunning bij het zoeken naar werk.

' Jaarrapport 2018' Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), 21 november 2018. Dit tweejaarlijkse rapport wordt op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid opgesteld. Het rapport geeft een weergave van de ontwikkelingen op het gebied van demografie, onderwijs, arbeid, inkomen en uitkeringen, criminaliteit, gezondheid en sociale en maatschappelijke participatie.

'Plan van aanpak van de Inspectie Justitie en Veiligheid' voor het onderzoek inzake het terugkeerproces van de Armeense kinderen Lili en Howick, 18 oktober 2018.

' Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) in Nederland: een keuze?' Rapport van het Wetenschappelijk Onderzoeks en Documentatiecentrum (WODC), 9 oktober 2018. Het WODC heeft onderzocht welke factoren een rol speelden in de migratie van de AMV’s die in 2015 naar Nederland zijn gekomen. Uit onderzoek blijkt onder andere dat de meerderheid van de AMV’s niet doelgericht naar Nederland zijn gereisd.

Op 8 oktober 2018 is het besluit van staatssecretaris Harbers tot instelling van een Onderzoekscommissie Langdurig verblijvende vreemdelingen zonder bestendig verblijfsrecht gepubliceerd. De onderzoeksopdracht luidt: Het op onafhankelijke wijze doen van onderzoek naar alle aspecten die eraan bijdragen dat vreemdelingen ondanks een afwijzing van een toelatingsaanvraag en de daaruit voortvloeiende vertrekplicht vaak langdurig in Nederland verblijven met bijzondere aandacht voor (gezinnen) met kinderen en, op grond van dit onderzoek, aanbevelingen te doen gericht op relevante aspecten die bijdragen aan dit langdurig verblijf zonder bestendig verblijfsrecht en daarbij in elk geval in te gaan op 1) de inrichting en duur van (herhaalde) verblijfsrechtelijke procedures; 2) de invloed van rijks- en lokale voorzieningen alsmede de omgeving op de vertrekbaarheid van personen; 3) de beschikbare mogelijkheden en instrumenten om daadwerkelijk vertrek te realiseren alsmede de praktische en juridische begrenzingen op dit punt.

'Wat werkt bij arbeidsparticipatie statushouders.' Rapport van het Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS), 8 oktober 2018. De arbeidsparticipatie van statushouders blijft nog steeds sterk achter bij die van de rest van de Nederlandse beroepsbevolking. Dit heeft negatieve gevolgen voor de lichamelijke en psychische gezondheid en leidt tot armoede en schuldenproblematiek en een beperkt sociaal netwerk. De gevolgen zijn ook negatief voor de financiën en sociale cohesie. Het rapport is bedoeld om statushouders te helpen om aan de slag te kunnen gaan en deel te nemen aan de samenleving.

' Europese variaties.' Rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (SER), 4 september 2018.  In het rapport wordt betoogd dat het voor de verdere ontwikkeling van de Europese Unie van belang is, dat de bijna dertig onderling zeer verschillende staten en hun burgers meer ruimte wordt geboden voor variatie om zodoende verenigd te kunnen blijven.

' Meer gezinsmigranten aan het werk.' Artikel van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), 24 augustus 2018. Het artikel geeft aan dat ruim 40% van de gezinsmigranten van 20 jaar of ouder die in 2015 naar Nederland kwamen en na een jaar nog in het land waren, het voornaamste deel van hun inkomen als werknemer of zelfstandige verdiende. In 2004 was dit nog 33%. Gezinsmigranten uit EU-landen hebben na een jaar in Nederland vaker werk dan gezinsmigranten van buiten de EU.

' Regie over migratie: naar een strategische agenda.' Essaybundel uit de debatreeks 'Hollands Spoor' van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), 19 juni 2018. Uit de bijdragen van de auteurs (Lucassen, Scheffer en Hirsch Ballin) komt een pleidooi voor een ander soort regie naar voren ten behoeve van de verschillende vormen van migratie (asiel/regulier). In de essays wordt nadrukkelijk verwezen naar het ACVZ-rapport ‘Op weg naar 2030: migratie een toekomstverkenning'.

' Onderdak en opvang door Rijk en gemeenten van vertrekplichtige vreemdelingen en de invloed daarvan op terugkeer.' Rapport van het Wetenschappelijk Onderzoeks en Documentatiecentrum (WODC), 12 juni 2018.  Het onderzoek stelt de relatie tussen opvang- en onderdakvoorzieningen geboden door het Rijk en gemeenten enerzijds en de uitstroom uit die voorzieningen van vreemdelingen met een vertrekplicht anderzijds centraal.

‘Asielstroom 2014-2016: een cohort asielzoekers in beeld.’ Onderzoekpublicatie van de Algemene Rekenkamer, 11 juni 2018. Uit het onderzoek blijkt dat de Dublinafspraken niet goed worden nageleefd. Door de verschillende mate van bereidheid van EU-lidstaten leidt slechts 14,8% van de zogenoemde Dublinclaims tot daadwerkelijke overdracht.

‘ De nieuwe verscheidenheid. Toenemende diversiteit naar herkomst in Nederland.’ Verkenning van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), 29 mei 2018. Deze verkenning laat zien hoe divers Nederland is geworden en wat daarvan de gevolgen zijn voor de sociale cohesie en de economische groei.

‘ De wereld in een stad.’ Verkenning van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), 25 mei 2018. Er worden voorbeelden besproken van de omgang met de toegenomen migratiediversiteit in Europese steden.

' Vluchtelingen en werk: een nieuwe tussenbalans’, rapport van de Sociaal Economische Raad (SER), 25 mei 2018. In deze tussenbalans signaleert de SER een versnipperd beeld wat betreft de aanpak om vluchtelingen aan het werk te helpen. Regionale verschillen zijn nog altijd groot, initiatieven vaak kleinschalig en ook is de continuïteit van de initiatieven onzeker vanwege tijdelijke of onvoldoende financiering. (zie ook eerdere signalering ACVZ, CRM, ROB, SER, en WRR (maart, 2017), waarin de voorzitters van deze raden aandacht vragen voor de wenselijkheid en het belang van een zo vroeg en zo intensief mogelijke deelname van vluchtelingen aan de Nederlandse samenleving).

‘ Vluchtelingen en onderwijs.’ Advies van de Onderwijsraad (OR), 23 februari 2017. Er wordt aandacht gevraagd voor onderwijs in het vluchtelingenbeleid en voor goede basisvoorzieningen die opgeschaald kunnen worden bij een piek in de instroom. De voornaamste aanbevelingen zijn: breng het aantal verhuizingen in de asielprocedure terug; zorg dat onderwijskennis en lesmateriaal op orde zijn; en richt flexibele regionale netwerken in.

‘ Nieuwe wegen naar een meer succesvolle arbeidsmarktintegratie van vluchtelingen.’ Signalering van de Sociaal Economische Raad (SER), 16 december 2016.
In deze signalering stelt de SER dat vluchtelingen nog steeds moeilijk op eigen kracht aan het werk komen. Er zijn het afgelopen jaar weliswaar kansrijke initiatieven ontwikkeld, maar deze hebben een kleinschalig en versnipperd karakter waardoor te weinig vluchtelingen ervan profiteren.

‘Migratie en classificatie: naar een meervoudig migratie-idioom.’, verkenning van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), 1 november 2016.
In deze verkenning onderzoekt de WRR het idioom van immigratie en integratie, de ontwikkeling van de termen ‘autochtoon’ en ‘allochtoon’ en ‘westers’ en ‘niet-westers’, de kritiek hierop en enkele alternatieven.

‘ Grensconflicten, toegang tot sociale voorzieningen voor vluchtelingen.’ Essay van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS), 25 oktober 2016. De RVS brengt in het essay de dilemma’s in de toegang tot sociale voorzieningen voor vluchtelingen in beeld. De belangrijkste constatering die de Raad doet is dat Nederland de toegang van sociale voorzieningen voor vluchtelingen goed op orde heeft. Bovendien is er veel ruimte voor maatwerk door gemeenten, maatschappelijke organisaties en professionals.

Op 12 mei 2016 heeft de Sociaal Economische Raad (SER) een online startpunt gelanceerd voor werkgevers en organisaties die zich richten op de maatschappelijke participatie van vluchtelingen. Deze website maakt alle beschikbare informatie over (arbeids-) participatie van vluchtelingen inzichtelijk en is daarmee een steun in de rug voor alle organisaties die aan de slag willen met het vergroten van de maatschappelijke participatie en integratie van vluchtelingen met een verblijfsvergunning in Nederland.

De Gezondheidsraad (GR) heeft op 24 februari 2016 het briefadvies ‘ Geestelijke gezondheid van vluchtelingen’ uitgebracht. Participatie bevordert de geestelijke gezondheid van vluchtelingen, maar gezondheid is ook essentieel om te kunnen participeren. Mentale aandoeningen komen bij vluchtelingen de eerste jaren na aankomst veel vaker voor dan in de algemene bevolking. Zorg- en hulpverleners moeten daarop bedacht zijn. Tegelijk zijn er diverse mogelijkheden om deze problemen het hoofd te bieden. Die kunnen beter worden benut.