Geef kennismigranten en internationaal talent meer zekerheid tijdens de coronacrisis

Nieuwsbericht | 29-04-2020 | 12:40

Geef kennismigranten en internationaal talent meer zekerheid tijdens de coronacrisis

Het Financieele Dagblad berichtte onlangs over Prof. Zadpoor van de TU Delft, die werkt aan het ontwikkelen van een beademingsmachine die iedereen kan maken. Zadpoor kwam ooit naar Nederland om hier zijn PhD te behalen en levert nu een innovatieve bijdrage met mondiale impact. Net als hij zijn er vele uit het buitenland afkomstige kenniswerkers en talenten in Nederland aan de slag. Een deel van hen verkeert door de coronacrisis in verblijfsonzekerheid.

Nederland heeft een innovatieve economie, ook dankzij migranten

Volgens de Nederlandse overheid is innovatie essentieel voor onze economie en nodig voor het veiligstellen van banen en inkomsten in de toekomst. In dit kader wil Nederland zo aantrekkelijk mogelijk zijn als vestigingsland voor kennismigranten, internationale ondernemers, innovatieve start-ups en internationale studenten. Uit gegevens van Eurostat, het statistisch bureau van de Europese Unie, blijkt dat eind 2018 ruim 71.000 migranten een verblijfsvergunning in Nederland hadden om te werken, en ruim 28.000 om te studeren.

Het Nederlandse migratiebeleid is er op gericht kennismigranten aan te trekken. Zij dienen een Nederlands economisch belang. Daarvoor hebben we relatief goed functionerende regelingen, zoals het systeem waarbij kennismigranten snel een verblijfsvergunning krijgen bij een werkgever die erkend referent is. Nederland heeft de afgelopen jaren veel inspanningen verricht om ook ondernemend internationaal talent te verwelkomen en aan ons te verbinden. Onder meer met de City Deal Warm Welkom Talent en een aparte regeling voor start-ups. Internationale studenten weten Nederland goed te vinden en maken gebruik van de zoekperiode van een jaar om ook na hun studie hier te blijven werken.

Hoe kunnen we onze talenten en kennismigranten in de coronacrisis blijven waarderen?

Hiervoor zijn de afgelopen weken al de eerste stappen gezet.

• Werkgevers van kennismigranten worden door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet beboet mochten zij tijdelijk niet aan de inkomensnormen kunnen voldoen;
• Zelfstandigen, ook met een niet-permanent verblijfsrecht, mogen een beroep doen op de ondersteuningsmaatregelen voor ondernemers, hoewel dit in strijd is met de voorwaarden die zijn verbonden aan hun verblijfsrecht;
• Door hun beroep op publieke middelen zal hun verblijfsrecht niet in gevaar komen;
• De IND website wijst onderwijsinstellingen er op dat de coronacrisis een verschoonbare reden van te weinig studievoortgang kan zijn voor internationale studenten.

De genomen noodmaatregelen laten de doelgroep echter op een aantal punten nog in onzekerheid. Kennismigranten die onverhoopt hun baan verliezen krijgen drie maanden de tijd om nieuw werk te vinden. Dat lijkt op dit moment geen realistische termijn. Oud-studenten midden in het zoekjaar voor hoger opgeleiden, zien nu geen kans om een baan te vinden en verzoeken inmiddels om verlenging van hun verblijfsvergunning. Ook start-ups kunnen nu hun business mogelijk niet verder ontwikkelen terwijl zij aan het eind van hun verblijfsperiode wél resultaten moeten laten zien. Mogelijke oplossingen hiervoor zijn:

1. Bevries het tijdsverloop om kennis en talent voor Nederland te behouden. Zodra de ondersteunende maatregelen voor de economie beëindigd zijn, kan de zoekperiode of de periode waarover resultaten moeten worden getoond hervat worden;
2. Ondersteun ook kennismigranten gedurende de coronacrisis bij arbeidsbemiddeling. Het UWV-EURES netwerk samen met het Landelijk platform Nederland werkt door, biedt ondersteuning aan Europese arbeidsmigranten die onverhoopt werkloos worden. Kennismigranten hebben op grond van het Europese recht (artikel 12 Richtlijn 2011/98) gelijk Nederlanders en Unieburgers aanspraak op ondersteuning bij arbeidsbemiddeling. Hier ligt een kans voor het UWV en het internationale bedrijfsleven in Nederland om het aanwezige internationale talent te behouden. Directe inzetbaarheid van ICT’ers in essentiële functies is denkbaar zoals bijvoorbeeld extra ondersteuning bij de ICT van zorg- en onderwijsinstellingen.
3. Regel dat kennismigranten die tijdens de corona-crisis niet voldoen aan de inkomensnorm (ook achteraf) hun verblijfsrecht niet verliezen. Als werkgevers van kennismigranten een beroep doen op werktijdverkorting of de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) van het UWV, en nog slechts 75% of 90% van het loon betalen, kan het gebeuren dat de kennismigrant niet meer voldoet aan de toepasselijke inkomensnorm. Volgens de website van de IND, laatst bezocht op 29 april 2020, was toen nog niet bekend of dit lagere inkomen consequenties zou hebben voor de verblijfsvergunning van de kennismigrant. ‘Hierover vindt nog overleg plaats tussen diverse departementen. Als er meer bekend is, dan wordt dit op deze pagina gemeld.’ De consequentie van onvoldoende inkomsten zou, in normale omstandigheden, de intrekking van de verblijfsvergunning kunnen zijn. Dit zijn geen normale omstandigheden. Hoewel de IND heeft toegezegd nu niet handhavend op te treden, vraagt het behouden van talent een toezegging over de langere termijn: nu niet voldoen aan de inkomensnorm heeft ook later geen consequenties voor het verblijfsrecht.

Nu kan waardering getoond worden voor kennis en talent dat een wezenlijke bijdrage levert aan onze innovatieve economie en onderzoek. We zullen ze straks nodig hebben om de economie op een innovatieve, creatieve en sociale manier weer op te bouwen en om voorop te kunnen lopen in de kenniseconomie.

Dit blog is voorbereid en samengesteld door:

Tesseltje de Lange  en Sonja Avontuur